Somurtma Sabotajı

Bir işletim sistemi, yüklenen programı kaldıracak kadar gelişmiş değilse hata verir. Windows 98 işletim sistemine sahip bir bilgisayara GTA oyununun son sürümünü yüklerseniz kaçarı yok, o makine hata verecektir. Otizm hastaları sosyal hayatı kavrayamadıkları için sosyal ortamlarda agresif olur ve sık sık sinir krizi geçirirler.

Yetenekleri yeterince gelişmemiş ya da kapasitesi yeterli olmayan bir insanı karmaşık bir sisteme dahil ederseniz hata verecektir. Sisteme zarar verecek ve agresifleşecek, strese girecektir
.
İşinde stres yaşayan, sık sık gerginlik çıkaran insanlar aslında "Ben bu işi yapacak çapta değilim." diye bağırıyorlar. Diyeceksiniz ki basit beden işi yapanların da çoğu mutsuz, stresli. Onlar için de bu geçerli. Demek ki o insanın çapı o işi bile içine alamıyor. Çoğunun emeğinin maddi karşılığını alamaması ülkemizin bir gerçeği ve bu dış faktör de mutsuzluklarını besliyor evet. Ama patrona, sisteme gücü yetmediği için sinirini başkalarından çıkarmış duruma düşeceği için bu da bahane olamaz. Çünkü onun o halinden direkt olarak diğer çalışanlar ve hizmet alanlar etkilenecekler. Dolayısıyla işini yapmaya yetkin olmanın bir şartı da aslında diğer çalışanları olumsuz etkilememektir. Bu da önemli bir kapasite meselesidir.

Mesela intörn doktor olarak çalıştığım hastanede çalışan personelden örnek vereyim. Sağlık personeli, başlıca serviste yatan hastaların polikliniğe, röntgene, MR’a götürülüp getirilmesinden, pnömotik sistemle gönderilemeyen numunelerin laboratuvara götürülmesinden, tıbbi malzemelerin temini ve hazır bulundurulmasından, zeminin temizliğinden sorumludur. Bu işlerin zamanlamasında, usulünde hata yapıldığında zincirleme olarak büyük aksaklıklar çıkabiliyor. Bir de beklenmedik bir aksaklık buna eklenirse hastaların tedavi ve takip süreci ciddi oranda baltalanabiliyor.

Personelde gözlemlediğim net bir şey var o da güler yüzlü olan sağlık çalışanı çok daha iyi iş bitiriciliğe sahip oluyor ve beklenmedik aksilikleri daha az yaşıyor. Hali bozuk çalışan ise aksaklık üstüne aksaklık yaşıyor. Mesela somurtkan, sırf zorunda olduğu için çalıştığını belli eden bir çalışanla nöbet gününde denk gelmiştim. Yoğun bakımdaki bir hastanın önce MR’a sonra da tomografiye gitmesi gerekiyordu. Hastanın bilinci kapalı ve durumu kritik olduğu için intörn olarak benim de hastaya eşlik edip nabız ve solunum durumunu takip etmem gerekiyordu. Asistan sıralamayı tekrar tekrar söylemesine rağmen yolda bana iki kere “Önce MR’a mı tomografiye mi gidilecek?” diye sordu. Buna rağmen aşağıya indiğimizde de başta tomografiye yani ters yöne yöneldi. MR’a gittiğimizde de ortada hastanın konacağı sedye yerine MR için uygun olmayan elektronik parçaları olan standart hasta yatağı vardı. Çalışan, oradaki doktora sedye olmadığını söylediği halde doktor, uygun olup olmadığını kontrol etmeden, ısrarla hastanın oradaki yatağa aktarılmasını istedi. Normalde yardıma gelen mutlaka olurken bu kez yardıma gelen de olmadı. Binbir zorlukla hastayı yatağa - biraz da hastayı hırpalayarak - aldık. Sonra doktor hastayı içeri almaya gelince sedye olmadan alamam dedi. Birisinin yanlışlıkla götürdüğü sedyeyi bekledik ve sonunda içeri alabildik. Bu arada hasta, affedersiniz, yatağına büyük tuvaletini yapmıştı, kesif bir koku yayılıyordu. Ayrıca hastanın takma dişi de varmış, çalışan yüzünü buruşturarak takma dişi aldı. Normalde hasta yakını alması gerekirdi ama bu hastanın yakını yoktu. Hastayı servise geri çıkarırken hastanın nabzı düzensizleşti. Çalışanı acele ettirdim, bir de üstüne bunun stresini de yaşamış oldu.

Bu saydıklarımın hepsi her hastada olacak şeyler değil. Ama üst üste oldu ve çok zaman kaybettiğimiz için çalışanın yetişmesi gereken işler de iyice yığılmış oldu. (Hastanın nabzı normale döndü bu arada ama ertesi gün öteki yere yolcu ettik. Beklenen bir şeydi, bunu o çalışana bağlamak için değil merak edenler için söylüyorum, ama yine de ölümün zamanlamasını ona bağlamak gerekiyor olabilir.) Ayrıca o nöbet gününde, hastalardan alınması zahmetli ve hasta için acı verici olan, saati saatine sıkı takip edilmesi gereken bir kan numunesi laboratuvara giderken kaybedildi.

Bu örnekte olduğu gibi bazı çalışanların olduğu nöbet günlerinde aksiliklerin ve sıkıntılı hastaların olması diğer çalışanlar tarafından istihzayla karışık bir şekilde sık sık ifade edilir. Bu durum, bu insanlarda sık sık tekrar ettiği için artık herkes tarafından fark edilir hale gelmiştir. Bu insanların ortak özelliklerine baktığımızda somurtkan, şikayetçi ve korkularla yaşan tipler olduğunu gördüm.

İş ne kadar yoğun, ne kadar ağır, ne kadar zahmetli olursa olsun, isterse haksız bir şekilde az kazandırıyor olsun, çalışırken güler yüzlü ve neşeli olmak, Müslümanlığın en temel şartlarından biri olsa gerek.

Mazhar F. GÜR 08.02.2020 (Proje 99)