Vasatizm Tuzağı: İyiden Kaçınmak

Kara Anadolu'da "cinlerin musallat olduğu" insanların, onların nasıl düzeldiğinin pek çok örneği anlatılır, konuşulur. Anlatılan olaylardaki ortak örüntülerden biri "cin musallat olmuş" kimseye bir uzman çağrıldığı zaman bu kimsenin bundan rahatsız olma, kaçmaya çalışmasıdır. Nedense adam veya kadın kendisiyle "uzman biri"nin ilgileneceğini çoğu zaman olağanüstü bir şekilde haber alır ve buna tepki vermeye başlar. Çoğu olayda uzman kişi olan hoca (AKA Cinci Hoca) kendisine yaklaşırken bağırıp çağırmaya, onun hakkında kötü sözler söylemeye başlar. Cin olaylarındaki bu örüntüyü benzer saiklerle daha geniş bir örüntüye çevirelim. Aslında olan şey, insanın kendisine iyi gelecek düşünceye, insana, tedavi yöntemine sanki kendisine iyi gelme ihtimalini bilmeden bilerek tepki vermesi, o insandan, o düşünceden, o tedavi yönteminden cinci hocanın geleceğini haber almış hasta gibi kaçmasıdır.

İnsan sadece bilmediğinin değil kendisine iyi gelecek şeyin de düşmanı olur bazı coğrafyalarda. Dersini iyi anlatan, disiplinli bir öğretmen sıradan öğrencilerin çoğu için bir tehdittir. Trafikte turlayan polis sıradan adam için tehdittir, bir şey olmasa da onunla bir problem yaşanacakmış gibi çekinir sıradan adam. Bu sıradanlıktan kurtaracak şey her neyse ona düşman kesilmek vasatizmin bir tuzağıdır. Ne gerek var yeni bir şey yapmaya, yeni bir şey denemeye, yeni bir şey duymaya...
Refik Tırpan ALTAY