Kolin tüketmek, zihinsel performansı artırıyor
Beyin sinir hücrelerinde iletiyi aktarmak başta olmak üzere vücutta bir çok görevi olan kolin, zihinsel performansı artırıyor. Özellikle hayvansal gıdalarda bol bulunan kolin yetersiz alındığında, Alzheimer gibi sinir harabiyetiyle giden hastalıkların riski artıyor.
11 Nisan 2025 - 17:37
Çok sayıda yeni araştırma, daha fazla kolin tüketmenin, bilişsel performansı artırmaktan dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu ve disleksi gibi nörogelişimsel bozukluklardan korunmaya kadar birçok güçlü etkisi olabileceğini gösteriyor. İnsan sinir sisteminin sağlıklı işleyişi için gerekli bir organik bileşik olan kolin takviyesi alan annelerin bebekleri, daha yüksek bilgi işleme hızına sahip oluyor.
ABD'nin New York eyaletindeki Brooklyn College'da sağlık ve beslenme bilimleri profesörü Xinyin Jiang, vücudumuzdaki her hücrenin kolin içerdiğini söylüyor. "Temel" bir besin olan kolin sağlığımız için gerekli ama vücudumuz onu yeterli miktarda üretemiyor ve dışarıdan alınması gerekiyor.
Kolin en çok kırmızı et, yumurta, balık, tavuk ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunuyor. Ancak yer fıstığı, barbunya, mantar ve brokoli gibi bazı bitkisel gıdalarda da var. Fakat hayvansal gıdalar genellikle daha yüksek kolin içeriyor.
Koline vücudumuzda karaciğer fonksiyonları da dahil olmak üzere birçok işlem için ihtiyaç duyarız. Yetersizliği çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Jiang, "Kolin, yağın karaciğerden taşınmasına yardımcı olur. Eksikliği olduğunda kişi karaciğer yağlanması geliştirebilir." diyor. Kolin ayrıca hücre zarlarımızın ana bileşeni olan fosfolipidlerin sentezlenmesine yardımcı olur.
Kolin eksikliği, hücre çoğalmasını etkileyen genlerin ifadesini bozabilir. Özellikle bebek gelişimi sırasında, kolin eksikliği beyin hücrelerinin çoğalmasını engelleyerek zararlı sonuçlara yol açabilir.
Derbyshire, kolinin özellikle bir "beyin besini" olduğunu söylüyor. Vücudumuzun, sinir hücreleri aracılığıyla beynimizden vücudumuza mesaj taşıyan asetilkolin adlı nörotransmitteri üretmesi için koline ihtiyaç duyar. Asetilkolin; hafıza, düşünme ve öğrenme gibi süreçlerde görev alan beyin hücrelerinde kilit rol oynar.
Prag Yaşam Bilimleri Çek Üniversitesi'ndeki bilim insanları tarafından yapılan ve 36 ila 83 yaşları arasında yaklaşık bin 400 kişiyi kapsayan bir çalışmada, daha yüksek kolin alımına sahip kişilerin daha iyi hafızaya sahip olduğu bulundu. Çalışmaya göre orta yaşlarda takviye gıda olarak kolin alımının, beyni koruyabileceği öne sürülüyor. Kolin eksikliği Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendiriliyor.
Bir çocuğun doğumdan sonraki ilk iki yılı, gelişimi açısından kritik öneme sahip. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde annenin beslenmesinin çocuk üzerindeki etkisi de bu nedenle oldukça büyük. Araştırmalar, kolinin bebeğin anne karnındaki gelişimi için son derece önemli olduğunu gösteriyor. Hatta bebekler, annelerinden üç kat daha fazla kolinle doğar; bu da bu dönemde kolinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Bazı çalışmalar, hamilelikte anne karnındaki kolin düzeyi ile bebeğin bilişsel gelişimi arasında pozitif bir ilişki olduğunu gösteriyor. Bu faydalar çocuğun sonraki yıllarındaki gelişimine de katkı sağlayabilir.
2013 yılında Amerikan Epidemiyoloji Dergisi'nde yayımlanan bir çalışmada, hamileliğin ikinci üç aylık döneminde (13. – 28. haftalar) en yüksek kolin alımına sahip kadınların çocuklarının, 7 yaşında kısa ve uzun süreli hafıza testlerinde daha yüksek puan aldığı bulunmuştu. Bazı araştırmalar, hamilelikte yetersiz kolin alımının, çocuklarda dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu vb. davranışlarla bağlantılı olabileceğini öne sürüyor.
Kaynak: BBC Türkçe
ABD'nin New York eyaletindeki Brooklyn College'da sağlık ve beslenme bilimleri profesörü Xinyin Jiang, vücudumuzdaki her hücrenin kolin içerdiğini söylüyor. "Temel" bir besin olan kolin sağlığımız için gerekli ama vücudumuz onu yeterli miktarda üretemiyor ve dışarıdan alınması gerekiyor.
Kolin en çok kırmızı et, yumurta, balık, tavuk ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunuyor. Ancak yer fıstığı, barbunya, mantar ve brokoli gibi bazı bitkisel gıdalarda da var. Fakat hayvansal gıdalar genellikle daha yüksek kolin içeriyor.
Koline vücudumuzda karaciğer fonksiyonları da dahil olmak üzere birçok işlem için ihtiyaç duyarız. Yetersizliği çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Jiang, "Kolin, yağın karaciğerden taşınmasına yardımcı olur. Eksikliği olduğunda kişi karaciğer yağlanması geliştirebilir." diyor. Kolin ayrıca hücre zarlarımızın ana bileşeni olan fosfolipidlerin sentezlenmesine yardımcı olur.
Kolin eksikliği, hücre çoğalmasını etkileyen genlerin ifadesini bozabilir. Özellikle bebek gelişimi sırasında, kolin eksikliği beyin hücrelerinin çoğalmasını engelleyerek zararlı sonuçlara yol açabilir.
Derbyshire, kolinin özellikle bir "beyin besini" olduğunu söylüyor. Vücudumuzun, sinir hücreleri aracılığıyla beynimizden vücudumuza mesaj taşıyan asetilkolin adlı nörotransmitteri üretmesi için koline ihtiyaç duyar. Asetilkolin; hafıza, düşünme ve öğrenme gibi süreçlerde görev alan beyin hücrelerinde kilit rol oynar.
Prag Yaşam Bilimleri Çek Üniversitesi'ndeki bilim insanları tarafından yapılan ve 36 ila 83 yaşları arasında yaklaşık bin 400 kişiyi kapsayan bir çalışmada, daha yüksek kolin alımına sahip kişilerin daha iyi hafızaya sahip olduğu bulundu. Çalışmaya göre orta yaşlarda takviye gıda olarak kolin alımının, beyni koruyabileceği öne sürülüyor. Kolin eksikliği Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendiriliyor.
Bir çocuğun doğumdan sonraki ilk iki yılı, gelişimi açısından kritik öneme sahip. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde annenin beslenmesinin çocuk üzerindeki etkisi de bu nedenle oldukça büyük. Araştırmalar, kolinin bebeğin anne karnındaki gelişimi için son derece önemli olduğunu gösteriyor. Hatta bebekler, annelerinden üç kat daha fazla kolinle doğar; bu da bu dönemde kolinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Bazı çalışmalar, hamilelikte anne karnındaki kolin düzeyi ile bebeğin bilişsel gelişimi arasında pozitif bir ilişki olduğunu gösteriyor. Bu faydalar çocuğun sonraki yıllarındaki gelişimine de katkı sağlayabilir.
2013 yılında Amerikan Epidemiyoloji Dergisi'nde yayımlanan bir çalışmada, hamileliğin ikinci üç aylık döneminde (13. – 28. haftalar) en yüksek kolin alımına sahip kadınların çocuklarının, 7 yaşında kısa ve uzun süreli hafıza testlerinde daha yüksek puan aldığı bulunmuştu. Bazı araştırmalar, hamilelikte yetersiz kolin alımının, çocuklarda dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu vb. davranışlarla bağlantılı olabileceğini öne sürüyor.
Kaynak: BBC Türkçe
YORUMLAR