3 Idiots'taki "Rancho" Gerçekte Kim?

Aamir Khan’ın başrolde oynadığı 3 idiots filmi tüm dünyada beğenilerek izlendi. Fakat Aamir Khan’ın canlandırdığı Rancho karakterinin kimden esinlenerek oluşturulduğu pek bilinmez: Sonam Wangchuk.

Sonam Wangchuk, Hintli bir mühendis. Elini attığı yeri daha ideal bir hale getiren inovatif düşünceye sahip bir insan. Ülkesindeki eğitim sisteminin arızalarını görmüş ve yeni bir sistem getirmiş. Bu yeni sistemden sonra, önceki sistemde başarısız olanlar başarılı hale gelmeye başlamışlar ve eğitimdeki başarı oranı giderek artmış.

Hindistan su sıkıntısı çeken bir ülke. Çiftçiler su sıkıntısı yüzünden üretim yapmakta zorlanıyorlar. Wangchuk bu probleme de el atmış. Wangchuk, suyun bol olduğu aylarda ihtiyaç fazlası suyun belirlenen alanlara kanalize edilerek biriktirildiği ve biriken suyun dağ şeklinde donduğu bir sistem geliştirmiş. Kurduğu sistemle, çiftçinin suya en çok ihtiyaç duyduğu sıcak aylarda bu buz dağları eriyip çiftçinin kullanımına hazır bir su kaynağına dönüşebiliyor.

Keşmir’de, Himalaya Dağları’nın dibindeki bir konumda olan Ladakh, Hindistan yönetimine bağlı bir bölgedir. Sonam Wangchuk, birkaç arkadaşıyla birlikte Students' Educational and Cultural Movement of Ladakh(kısaca SECMOL)’ı kurdu. SECMOL’un kurulma amacı Ladakh’taki lise eğitim sisteminde reform yaparak başarılı öğrenci oranını artırmaktı. SECMOL, hükümetle birlikte çalışmalar yaptı ve Ladakh’taki devlet okullarında bir reform yapıldı.

2020 yılında Hindistan’daki eğitim sisteminde değişiklik yapılarak 5+3+3+4 sistemine geçildi. 2020’ye kadar Hindistan’da 10+2 sistemi uygulanıyordu. Eyaletten eyalete bazı uygulama farkılıkları olsa da Ladakh ve bazı eyaletlerde ilk 10 yıllık eğitimden sonra Board Exam denilen bir sınavla seçilen öğrenciler, üniversite öncesi 2 yıllık bir eğitim aldıkları Junior College adındaki eğitim kurumlarında eğitim hayatlarına devam ediyorlardı. Ladakh’ta, Board Exam’deki başarısız öğrenci oranı Wangchuk’un öncüsü olduğu reformdan önce %95 iken reformdan sonra 7 yıl içinde bu oran %45’e kadar düşmüş. Sonraki yıllarda da başarı oranı gittikçe artıyor ve Ladakh’ın bu sınavdaki başarı oranı %75’i aşıyor. (Yanlış anlaşılma olmasın, 1988 yılında kurulan SECMOL’ün getirdiğini bahsettiğimiz reformun 2020’deki reformla alakası yok, Wangchuk’un getirdiği reform 10+2 sistemini değiştirmedi.)

Wangchuk ve arkadaşları, reformdan sonra da başarısız olan öğrencileri dikkate alarak Ladakh’ta üniversite öncesi dönemde alternatif bir okul sunan “SECMOL Campus” adında 70 öğrenci kapasiteli bir kampüs kuruyorlar. Devlete bağlı olmayan bu kampüste bölgedeki insanların kültürlerine ve yaşam koşullarına uygun bir eğitim sistemi kuruyorlar. Gerçekten de başarılı sonuçlar alıyorlar ve bu kampüste yetişen öğrenciler arasından bir eğitim bakanı, ödüller kazanan yönetmenler, girişimciler ve sporcular çıkıyor.

SECMOL Kampüsü'nde Wangchuk’un deyimiyle küçük bir ülke gibi çalışan bir sistem kurulmuş. İki ayda bir oy verilerek seçilen -tabiri caizse- bir hükümeti olan, kendi gazetesi, kendi radyo kanalı olan bir kampüs… Bu kampüste saat dilimi bile farklı. Öğrencileri gün doğumuyla birlikte kalkmaya alıştırmak için saatleri ileriye almışlar. Teorik dersler yanında gözleme, deneye ve uygulamaya yönelik çok yönlü bir eğitim sistemi tasarlamışlar. İki ayda bir yapılan parlamentoyla önceki iki ayda verilen görevler rapor ediliyor ve sonraki dönem için görev dağılımı yapılıyor. Parlamentodaki görev dağılımına göre hayvancılık yapılıyor, reçel üretiliyor ve bunları ambalajlayıp pazarlayarak hem kendilerini finanse ediyorlar hem de üretimin farklı basamaklarında ve ticarette tecrübe sahibi olmuş oluyorlar. Bu arada öğrendikleri teorik derslerin pratikteki karşılıklarını da bu süreçte görmüş oluyorlar. Tecrübelerini gazetelerinde, radyolarında ve iki aylık rapor halinde parlamentoda paylaşarak bunları herkes için ortak bir tecrübe haline getiriyorlar. Radyo kanalları ve gazeteleri sayesinde hem bu sektörler hakkında bir fikir ediniyorlar hem de kendilerini ifade etmeyi öğreniyorlar.

Ayrıca kampüste güneş enerjisinden enerji üreterek maliyeti oldukça düşürüyorlar ve binalarını hem ekonomik hem de çevre dostu bir malzeme kullanarak inşa ediyorlar: Sadece çamur. Güneş enerjisiyle ısınma, aydınlanma, elektrik enerjisi ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Bu kampüste buz hokeyi sahası da yapılmış. Buz hokeyi takımı oluşturulmuş ve Hindistan şampiyonu olmayı başarmışlar.

Sonam Wangchuk, “Ice Stupa” adındaki bir projeyle çiftçilerin yaşadığı su sıkıntısına da oldukça zekice bir çözüm getirmiş. Projenin prototipini yine SECMOL Kampüsü'ndeki öğrencileriyle birlikte geliştirmişler. Çiftçinin su sıkıntısı çekmediği kış aylarında, su pompası kullanılmadan, sadece yer çekimi etkisiyle suyun biriktirilip donmaya bırakıldığı bu sistem sayesinde, 150 bin litre su, buz dağı şeklinde depolanmış. Su sıkıntısı çekilen aylarda bu buz dağı eriyip Ladakh çiftçilerinin su ihtiyacını karşılamış. Hem maliyetsiz hem zahmetsiz ideal bir su kaynağı…

Gerçek vatanseverler Sonam Wangchuk gibiler olsa gerek. Ülkemizde de eğitimden tarıma, tarımdan sanayiye birçok alanda sayısız inovasyonlar yapılabilir ve çok daha verimli sistemler kurulabilir. Sonam Wangchuk gibi insanlar yetiştirilmeli ve destek olunmalı.

Kaynaklar:
https://www.wikiwand.com/en/Sonam_Wangchuk_(engineer)
https://www.youtube.com/watch?v=qH1HCYy1NTc
https://www.wikiwand.com/en/Education_in_India

Mazhar F. GÜR 19.09.2020 (Proje 99)