Mesele Ne Dayı, Mesele Ne?

Dil, “mesele”nin salt aynasıdır. Varlık sebebimizin analojisi, dilin iskeletinde en büyük alanı kapsar. Hayat bir savaş değil midir? Savaşlar insanlığın öyküsünün hızlandırılmış, karikatürize edilmiş hali, en isabetli analojisi değil midir? Savaşlarda iki rakip devlet birbirine karşı mücadele verir veya ortak çıkarlara sahip olan devletlerin kendi tarafını seçerek oluşturduğu iki ittifak grubu karşı karşıya gelir. Bu rakiplerin destekleyenleri ve muhalifleri var. Bir savaşın neden ortaya çıktığıyla ilgili çeşitli faktörler sıralanabilir, ama genelde arka planda ekonomik sebepler yatar. Hedefler ekonomiyle ilgilidir, ama bir yönüyle de manevidir. İnandığın manevi değerler uğrunda savaşırsın.

Bir insanın bu dünyadaki macerasını düşünelim. Tüm zaman çizgisini hızlandırılmış şekilde izlediğimizde gördüğümüz şey de bir savaş değil mi? Her insanın dostları, destekleyenleri, düşmanları, muhalifleri vardır. İnsanoğlu ekmeğini kazanmak zorundadır ve çoğu zaman insanın önüne alt etmesi gereken rakipler çıkar. İnsanlar genelde ekonomik sebeplerden dolayı karşı karşıya gelirler. Ama her insan, hayatını anlamlandıracak manevi bir değer uğrunda yaşama fıtratıyla yaratılmış. Kimisi bu fıtrata sadık kalır, kimisi -çoğusu- de ihanet eder.

Hayatın toplamının savaşa benzemesinin dilde izdüşümleri var. Günlük hayatla ilgili birçok ifade, savaş terminolojisinden doğan kelime veya kelime gruplarından oluşmuştur. Tüm kültürlerde bu böyledir, ama asker millet olduğumuz için bizde bu durum daha da aşikardır. Örneğin “Boğaziçi'ne hakim tepe” ifadesinin güçlü askeri çağrışımları var. Başka akla gelen birçok ifade var: “dış cephe yalıtımı”, “işgaliye bedeli”, “topa tutmak”, “kale gibi sağlam olmak”, “gündeme bomba gibi düşmek”...

Madem bir savaşa geldik, zafer elde edebilmemiz için sağlam bir stratejimiz, yetenekli ve birbiriyle iyi anlaşabilen bir ekibimiz olmalı. Mühimmatımız kitaplar, ordumuz entelektüel insanlar olmalı, okumalıyız.

*Ezel dizisinde Kerpeten Ali karakterinin bir repliği

Mazhar F. GÜR 04.05.2018