Akbaba kıtlığı, dakhma geleneğini bitirebilir

Hindistan, İran ve Pakistan'da akbaba populasyonunun son yıllarda hızla azalması, Zerdüştlerin geleneksel cenaze törenlerinin düzenlenmesini gittikçe zorlaştırdı. Bu azalış, yaklaşık 3,500 yıllık bir geçmişe sahip olan Zerdüştçülük geleneğindeki sessizlik kuleleri olan "dakhmalar" üzerine yerleştirilen cesetlerin geleneksel olarak akbabalar ve diğer leşçiller tarafından parçalanması geleneğini tehdit ediyor.

Pakistan'daki Karaçi şehrinde yaşayan 80'lerindeki Hoshang Kapadia, "Artık geleneklerimizi yerine getiremiyoruz. Bir yaşam şeklini, kültürümüzü kaybettik." dedi. Bu geleneğin temelinde, toprağın ceset kalıntılarıyla kirletilmemesi yatar. Ancak, çevresel değişimler ve şehirleşme, bu geleneksel gömü törenlerini neredeyse imkansız hale getiriyor.

Yaklaşık 3 bin 500 yıllık tarihe sahip eski Pers dini Zerdüştçülük'te ölüler "sessizlik kulesi" (dakhma) adı verilen yapılar üzerine yerleştiriliyor.



Silindir şeklindeki bu yapıların üzerine konan cesetler, akbaba ve diğer leşçiller tarafından parçalanıyor. Bir süre boyunca çürümeye bırakılan cesetlerin kemikleri, kireç ve fosfora dönüşünce kuledeki kuyuya atılıyor.  

Kapadia, bu gelenekte toprağı cesedin kalıntılarıyla kirletmemenin önemli olduğunu belirterek "Tüm mesele toprağı kirletmemek. Daha az almak, daha fazla vermek." ifadelerini kullandı.

Şehirde yaşayan bir diğer Parsi olan Shirin, "Geleneğimiz artık kaybolmak üzere" diyor. Karaçi'de sadece iki sessizlik kulesinin kaldığını ve bunların terk edilmekte olduğunu belirtiyor. Bu da, Karaçi'deki Parsi topluluğunun artık ölülerini Zerdüşt geleneklere uygun şekilde gömme imkanını kaybettiği anlamına geliyor.

Karaçi'deki Parsi topluluğunun sayısı sadece 800 kişiye kadar düşerken, şehirde yaşayan toplam nüfus yaklaşık 20 milyon. Bu da, geleneksel gömü ritüelleri için azalan bir alan ve kaynak demek.

Ayrıca, Hindistan ve Pakistan'da yaygın olarak kullanılan diklofenak adlı iltihap önleyici ilacın, akbabaları zehirlediği ve bu nedenle de bu kuşların neredeyse yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor. 2007'de yapılan bir araştırmaya göre, Hindistan ve çevresindeki bölgelerde yaşayan üç akbaba türünün yaklaşık yüzde 97'sinin yok olduğu bildirilmişti.

Kaynak: Independent Türkçe