Marketlerde fiyatlar geçici düşüş trendine girdi

Hayat pahalılığı, vatandaşların omuzlarına yük olmaya devam ediyor. Her geçen gün artan fiyatlar, birçok insanın daha da zorlanmasına neden oluyor. Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi Çalışma Grubu Başkanı Bingül Ceviz, Mayıs 2023 dönemi Market Endeksi araştırmasının verilerini açıkladı. Ceviz, "Geçen yılın mart ayından bu yana market fiyatları ilk kez geriledi" dedi.

Açıklamaya göre, geçen ay 350 ürüne ilişkin fiyat ortalamalarında %-0,56'lık bir değişim yaşandı. Bu açıklamaya göre, aylık bazda market ürünlerindeki fiyat gerilemesi en son Mart 2022 döneminde, yani bundan 14 ay önce gerçekleşmişti. Mart 2022 döneminde Market Endeksi aylık bazda yüzde 0,32 azaldığı hatırlatılarak, "Bu durum, gıda ürünlerinde KDV indiriminin yapıldığı Mart 2022 döneminden 14 ay sonra ilk kez Market Endeksi'nde gerilemeye işaret etmektedir" denildi.

Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Başkanı Bülent Deniz, market ürünlerindeki fiyat düşüşünün nedenini değerlendirdi. Deniz, zincir marketlerde satılan ürünlerle piyasadaki diğer ürünler arasında büyük fiyat farkları olduğunu belirtmiş ve "Tüketicinin market dışında aldığı ürünler zamlanırken, büyük marketlerde paketlenmiş gıda ve temizlik malzemelerinde fiyatlarda bir değişiklik yok. Bu durum, seçim öncesi dolaylı siyasi baskı olduğunu gösteriyor. Ancak bu baskının muhtemelen seçim sonrasında kalkacağını düşünüyoruz. Önümüzdeki birkaç hafta içinde fiyatların yükselişe geçeceğini tahmin ediyoruz." şeklinde konuştu.

Deniz ayrıca, yüksek enflasyon dönemlerinde vatandaşların "yarın daha fazla para ödemek zorunda kalırım" endişesiyle alışverişlerini artırdığını ve bu durumun talep patlamasına yol açtığını belirtti. Ancak bu artışın da bir sınırlaması olduğunu vurgulayarak, "Çünkü vatandaşın sürekli alışveriş yapabilecek maddi kaynağı olması gerekiyor. Kredi kartlarında sorunlar zaten ortaya çıkmaya başladı. Nakit para da tüketici için uygun değil. Muhtemelen bir süre sonra tüketici talebinde ciddi bir azalma olacak. Bu azalma enflasyon için durgunluk anlamına gelecek ve arz fazlası oluşacaktır" dedi.

Ekonomist Prof. Dr. Zeynep Ökten, Bülent Deniz'in ifadelerine benzer şekilde, enflasyonun etkisiyle insanların "yarın daha pahalı olur" kaygısıyla gereksinimlerinden fazla alışveriş yaptığını söyledi. Ökten, "Aynı duyguyu ben de yaşıyorum" diyerek şunları söyledi: "Örneğin, eskiden bir peynir alırken fiyatı uygunsa 'yarın artabilir' düşüncesiyle bir peynir daha alıyorum. Enflasyonist ortamlarda evlerimiz birer markete dönüşüyor. Depolama eğilimine yöneliyoruz. Fiyatların artma korkusuyla birçok üründe talebi öne çekiyoruz."

Ökten, bu durumun bir kısır döngüye dönüştüğünü belirterek, "Türkiye'de geçmişte çeyiz hazırlama geleneği önemliydi. Çünkü Türkiye enflasyonla yaşamaya alışkındı. Buzdolapları, çamaşır makineleri bile önceden alınırdı. Ev eşyaları, 'Çocuk evlenene kadar fiyatları artar' düşüncesiyle evin bir köşesinde bekletilirdi. Sonra enflasyonun biraz azaldığı dönemlerde bu alışkanlıktan vazgeçildi" diye açıkladı. Ökten, şu anda geçmişteki alışkanlıklara geri dönüldüğünü ve "en azından et, bulgur gibi ürünleri önceden stoklama eğiliminde olduğumuzu" belirtti.

Kaynak: Independent Türkçe