Key & Peele Mizahı

Dünya’yı ele geçirmek için insan kılığına giren uzaylıları fark edebilir miydiniz? Bu soruya gereken cevabı Key & Peele veriyor. Peki nedir bu Key & Peele?

Key & Peele, Amerikalı Keegan-Michael Key ve Jordan Peele tarafından yapılmış bir televizyon dizisi. 5 sezon ve 53 bölümden oluşan dizide esas olarak iki ana oyuncunun skeçleri yer alıyor. Skeçler genellikle Amerikan popüler kültürü, etnik klişeler, sosyal beceriksizlik ve ırk ilişkilerine değinen çeşitli sosyal konuları kapsıyor.

Bu arkadaşlar, skeçlerinde kendilerine yazılan her karakteri; aksanı, eğilimi ne olursa olsun başarılı bir şekilde oynayabiliyorlar. Bu iki ana oyuncunun yazılan karaktere girme yeteneğinin dışında senaryo, sahne, kostüm, seslendirme gibi konularda da skeçlerin gayet başarılı olduğu görülebiliyor. Skeçler, profesyonel bir kadro ile hazırlanıyor. Sahne dekorlarından makyajlara, kostümlerden ışıklandırmalara kadar yoğun emeklerle hazırlanmış bir filmin küçük bir kesitini izliyormuş hissini seyirciye verebiliyor.

Birçok farklı karakteri oynarken rolün hakkını verebilmek, role girebilmek, uzun metrajlı bir film çekme ciddiyetiyle kısa skeçler çekmek ancak özverili bir akıllılar topluluğu tarafından başarılabilir. Key & Peele de kültürlerine has birçok olumsuz - komik davranışı yerinde tespit edip, bu tespitleri kendi mizah tezgâhlarından geçiriyor. İşin güzel ve asıl profesyonel olan tarafı, hakkında uzun uzun birçok yazı ve kitap yazılan konuları, 3 - 5 dakikaya sığdırdıkları için çerezlik niyetine seyredebiliyorsunuz. Öyle ki karışık olaylarda dahi seyirciyi bıktırmayan sade ve anlaşılır bir dil kullanılıyorlar.

Dünyayı Ele Geçiren Uzaylıları Tanıma
Key & Peele, bu skeçte, dünyayı ele geçirmek için insan kılığına giren uzaylıları tanıma yollarını bizlere gösteriyor. Karşılarına çıkan kişilere ya sorular sorarak ya da onların hal ve hareketlerinden yola çıkarak uzaylı olup olmadıklarını sorguluyorlar.

Bu arkadaşların karşılarına çıkan ilk kişi sakil giyimli beyaz bir adam oluyor. Bu kişi, hayatta kalanlarla bir topluluk oluşturduklarını ve kahramanlarımıza bu topluluğa katılmalarını teklif ediyor. Bunun üzerine Peele adamı tek kelime etmeden öldürüyor ve ölen kişi uzaylıya dönüşüyor. Ortağının "Bunu (uzaylı olduğunu) nasıl bildin?" sorusuna, "Kamooon! Redneck, bizi kendi topluluklarına davet ediyor. Bizi!" şeklinde cevap veriyor. Ortağı durumu anlıyor ve yollarına devam ediyorlar.

Bahsedilen "redneck"; Amerika Birleşik Devletleri'nde kırsal bölgede yaşayan, eğitimsiz, sabit fikirli, bağnaz, aşırı muhafazakâr ve siyahilerin güçlenmesini istemeyen ırkçı beyazları tanımlamak için kullanılan bir terim. Kesin sınırları bulunmamakla birlikte Güney Amerika’nın genelini kapsayan bölgeye verilen isimdir. Amerikan İç Savaşı'nın sonunda iktisadî ve toplumsal durumun altüst olması bu bölgeyi yoğun olarak Evanjelist Protestanlığa doğru götürdü. Siyasi olarak bu eyaletler, nüfusun yoğun olarak dindar olmasından dolayı muhafazakâr bir seçmen kitlesine sahiptir ve Cumhuriyetçi Parti'nin destek üslerinden olmuştur. 2021 yılında Ulusal Kongre Binası’nı basan ve bu olayın propaganda yüzü haline gelen boynuzlu kostüm giymiş kişi gözünüzün önüne gelebilir. Redneck zihniyetinin coğrafyası Amerika ile sınırlı değil tabi ki. Her gelişmiş toplumda yüzde 10 – 20 civarında olan bu zihniyet, bazı tanıdık coğrafyalarda yüzde 80’lere kadar varmaktadır.  

Kahramanlarımız yollarına devam ederken karşılarına yine beyaz bir karakter çıkıyor. Fakat bu sefer beyaz karakter takım elbiseli. Key, ayvazlığını kullanarak bu kişiye "Kızınızla çıkmama izin verir misiniz?" diye soruyor. Aldığı cevap: "Ofkooors.". Yanlış cevap sonucunda uzaylı yere serilir ve arkadaşlarımız yollarına devam ederler.

Karşılarına çıkan 3. karakter sarışın bir kadın. Kadın elleri havada korkmuş şekilde uzaylı olmadığını ispatlamaya çalışıyor. En iyi arkadaşının siyahi olduğunu, Jay-Z isimli rapçiyi sevdiğini ve Think Like a Man filmini izlediğini söyleyerek K&P’nin onayını alıyor ve kurtuluyor. Kadın isminin Emily olduğunu söylemesi üzerine bu iki arkadaşımız "Tabi ki de öyle." diyerek onaylarının doğruluğundan emin oluyorlar.

Burada "Think Like a Man" filmi belirleyici unsur oluyor. Film, Amerikalı komedyen Steve Harvey’in "Act Like a Lady, Think Like a Man" kitabından uyarlanıyor. Standart romantik komedi türü olan film aslında C tipi film segmentinde olup hitap ettiği kitle bakımından ayırıcı konumda bulunuyor. Mesela Cumali Ceber gibi film ve dizileri bu kategoriye ekleyebiliriz.

Kahramanlarımız yolculuklarına devam ederken karşılarına 4. karakter olarak siyahi bir adam çıkıyor. Buradaki belirleyici soru, karakterin "Polis hakkında ne düşündüğü" oluyor. Siyahi karakter Amerikan popüler kültürünün underground tiplemesini canlandırıyor ve soruya "Üçüncü albümüne bayıldım." yanıtını vererek polis hakkında her şeyi bilmesi gereken bir tiplemenin aslında hiç de o bilgiye sahip olmadığını gösteriyor. Tabi ki bu da onun uzaylı olduğunu gösteren delil oluyor.

Cehaletin savunulası bir erdem olduğu üzerinde hemfikir olan, ülkesine herhangi bir katma değeri olmayan, iş arkadaşının arabasını çalıp ertesi gün hiçbir şey olmamış gibi yanına giderek ona teselli veren, en temel sorumlulukların yerine getirilmesi karşısında madalya bekleyen almazlıkla malul lümpen siyahlar, polisleri sevmezler. Fakat ne kadar da burada siyahiler üzerinden eleştiri yapılsa da aslında günlük hayatta çokça karşılaştığımız durumlardır. Hitler’in fotoğrafını görünce tanıyamayan bir İİBF öğrencisi illaki derslerinde Hitler’in bir fotoğrafına denk gelmiştir. Fakat Hitler’i tanıyamamaktadır. Uzun yıllardır ailesiyle beraber Konya’da yaşayan birisi yeşil sermaye holdinglerinden bihaber olabilmektedir.  

5. karakter kendi halinde yaşayan emekli beyazlardan. Silahlı siyahi kahramanlarımızı görünce önyargılı davranıyor ve "Benim hiç param yok!" diye bağırmaya başlıyor ve kaçıyor.
Duygudurum kontrolü, insan ve örüntü okuma, kültürünü tanıma, kriz anlarında çözüm üretebilme, insiyatif alabilme ve özellikle de profesyonel iş ciddiyeti bu skeçte açıkça görülebiliyor. İşte bu saydığımız yetenekler herhangi bir insanın günlük hayatında çokça kullanması gereken yetenekler arasına giriyor. Altkültürün sabit fikirliliği karşısında karşımıza çıkacak sorunları önceden görebilme, doğru karar verip çözüm üretebilme ve bunu günlük akışa dahil edebilme saydığımız yetenekleri doğru yer ve doğru zamanda kullanabilmekte yatıyor.
Alper A. İLERİGEL