Virtue Signalling ya da Nabza Göre Şerbet Vermek Nedir?

Biri var; bir sene önce x siyasi partiyi desteklerken, y partisinin yönettiği belediyede iş buluyor, artık y partisinin gönül verdiği, desteklediği isimleri sosyal medyada paylaşıyor, onların sözlerini alıntılıyor.

Biri var; bir makama gelme arzusu taşıyor, arkadaşları arasındayken küfür ettiği kimselerin icraatlarını yine sosyal medyada bir bayrak gibi taşıyor.

Biri var; samimiyetle inanmadığı halde sevdiklerine, sevmediklerine kandil mesajları gönderiyor.

Biri var; geri dönüşüme inanmıyor ama Jeep’lerden çıkan gazların doğaya zarar verdiğini söylüyor.

Biri var, kitap okurken çektirdiği fotoğrafları paylaşıp açıklama kısmında kitap okumanın öneminden bahsediyor ama bunu sadece kültürlü görünmek için yapıyor.

Virtue Signalling... İlk kez 2004 yılında bir köşe yazarı tarafından kullanılan bu kavram, toplumda bir yer edinmek veya aynı toplumda yerini (status) sağlamlaştırmak için “ahlaklı olduğunun mesajını vermek” anlamını taşıyor. Toplumdaki statülerini yükseltmek, kendilerine yöneltilen eleştiri oklarını terse çevirmek veya yönlerini değiştirmek isteyen kişiler, bulundukları yerde kıymetli, değerli görülen figürleri, isimleri, erdemleri zikrederek, onlara kıymet verdiklerini göstererek bu emellerine ulaşmaya çalışırlar. Geçmişte şarkı yazarak, film yaparak yapılan bu davranış, günümüzde sosyal medya sayesinde çok daha hızlı ve kolay yapılabiliyor.

Mesnevi’de tüylerini boyayarak tavusluk iddia eden tilki veya bıyığına yağ sürerek kendisini yağlı yemek yemiş gibi gösterip zenginlik taslayan adam hikâyelerinde de gördüğümüz “virtue signalling”, Batı’nın ve Doğu’nun birçok eserinde kendine yer bulmuştur. Pek de yabancı olmadığımız bu davranış biçimiyle çokça karşılaşıyor olmamız artık gerçeklik algımızla oynayacak seviyeye ulaştı. Artık kimin eli kimin cebinde bilmiyoruz. Kim vurduya giden ahali de aynı silahla gözü kapalı tarama peşinde.

Virtue Signalling, her toplumda belli bir oranda görülen bir davranış biçimi fakat bu tutumu benimseyenlerin sayısının artması çok tehlikeli. Bir yalan haberin, sonradan uydurulmuş tarihi bir olayın toplumu nasıl aptallaştırdığının farkında olmamız gerektiği gibi “yalan insanların” kasıtları olmasa bile hakikat, iyilik, sevgi gibi değerleri nasıl buharlaştırdıklarının da farkında olmamız gerekiyor. Nabza göre verilen şerbet toplumu diabet yapar.

Kaynak: Wikipedia / Virtue Signalling 

Ahmet A. KEFENOĞLU 24.06.2021 (Proje 99)