Latifelerde Buluşalım

"2009'da bir nörobilimci, uçaktan ilk kez atlayış yapanların koltuk altlarına yerleştirdiği emici pedlerle ter örneklerini topladı. fMRI makinesine bağladığı deneklerin bazılarına bu teri, bazılarınaysa korkulacak bir şey olmayan ortamda toplanmış 'korku' terleri koklattı.

Sonuçlar epey ilginçti.

Denekler ne kokladıklarını bilmeseler de korku terine maruz bırakılanların beyinlerinin korku değerlendirme bölgelerindeki (amigdala ve hipotalamus) aktivite miktarı, diğerlerine oranla çok daha yüksek bir artış gösterdi. Ayrıca, bir duygu tanıma testinde 'korku' terini koklayan denekler, kendilerine gösterilen bir yüzün tehdit edici mi yoksa ifadesiz mi olduğunu belirleme konusunda diğer gruptaki deneklere göre %43 daha doğru karar verdiler."*

Çevremizden etkilenmemiz ve çevremizi etkilememiz konusunda yüzlerce sayfalık malumat bir deney sonucu ile yeni bir yola giriyor. Demek ki bir insanı etkilemek veya bir insandan etkilenmek için sese, görüntüye ihtiyaç duyduğumuz kadar kokuya da ihtiyaç duyuyoruz. Mesnevi'de geçen, "Sen onları ağızlarının kokusundan tanırsın." ifadesi bir kez daha yerini buluyor.

Etrafımızda gözle görülür, burunla koklanır, kulakla duyulur gerçekler olmasına rağmen yine de içimizden bir şeyin tuttuğu olur, işte bunu tanımlamak "Mü'min" meselesidir. İçimizden tutan yetenek belki de ayrı bir "burun, göz, kulak"tır. Hazreti Pir, boşuna "Beş duyunun arkasında bir duyu vardır." dememiş.

*Kevin Dutton, Olağan Psikopatlar 

Ahmet A. KEFENOĞLU 01.12.2019 (Proje 99)